 Hông--á chhut-soaⁿ hit-kang, A-tiong tī sek-tiûⁿ in lāu-pē siòng-phìⁿ thâu-chêng, háu kah kiōng-kiōng beh khiā bē chāi. | 煌--á出山hit工，A忠tī式場in老pē相片頭前，háu kah kiōng-kiōng beh khiā bē chāi。| Sî-kan kàu--a, Hông--á beh chiūⁿ soaⁿ-thâu--a, A-tiong in a-má giâ kóai-á tùi koaⁿ-chhâ kòng saⁿ-ē, A-tiong tòng bē tiâu, khàu kah phak tī thô͘-kha peh bē khí--lâi, piⁿ--á ê chhin-chiâⁿ ná kā chhah--leh, ná hó-chhùi kiò i ài keng--leh, m̄-thang hō͘ a-má koh-khah kan-khó͘. | 時間到--a，煌--á beh chiūⁿ山頭--a，A忠in a-má giâ拐á tùi棺材kòng 3-ē，A忠擋bē tiâu，哭kah phak tī塗kha peh bē起--來，邊--á ê親chiâⁿ ná kā chhah--leh，ná好嘴叫i ài keng--leh，m̄-thang hō͘ a-má koh khah艱苦。| Hông--á sī tōa-kiáⁿ, in tau thâu-chhùi chē, téng--á ū chi̍t-ê a-chí, koh ū saⁿ-ê sió-tī kap saⁿ-ê sió-mōe. I chū kok-hāu-á chhut-gia̍p, tō tòe A-tiong in a-kong hōaⁿ hit-keng se-bí-loh tiàm, thàn-chîⁿ chhī-ke, chai-pôe sió-tī tha̍k-chheh thang-hó ū chhut-thoat. | 煌--á是大kiáⁿ，in tau頭嘴chē，頂--á有1-ê a姊，koh有3-ê小弟kap 3-ê小妹。I自國校á出業，tō tòe A忠in a公hōaⁿ hit間se-bí-loh店，thàn錢飼家，栽培小弟讀冊thang好有出脫。| Hông--á chhōa-bó͘ seⁿ-kiáⁿ liáu-āu, iáu sī kap kui-ke-hóe-á tòa tī hit-keng nn̄g-chàn lâu, e̍h-e̍h-á ê lâu-á-chhù, in chit-ke gō͘-ê----ang-á-bó͘ kap nn̄g-ê hāu-seⁿ koh ū chi̍t-ê cha-bó͘-kiáⁿ, chò-hóe khoeh tiàm bô cha̍p-pêng tōa ê pâng-keng; tio̍h kap lāu-pē lûn-liû tī tiàm--nih khùn pang-pîⁿ kò͘-mê; tiàm--nih thàn--ê kan-taⁿ lâu tām-po̍h-á só͘-hùi bé-hun, chhun--ê lóng kau hō͘ chhù--nih, gín-á ê khai-siau chiah koh kā lāu-bú sa. | 煌--á娶bó͘生kiáⁿ了後，iáu是kap kui家伙á tòa tī hit間2-chàn樓，e̍h-e̍h-á ê樓á厝，in chit家5-ê─ang-á-bó͘ kap 2-ê hāu-seⁿ koh有1-ê cha-bó͘-kiáⁿ，chò-hóe khoeh tiàm無十坪大ê房間； tio̍h kap老pē輪流tī店--nih睏枋pîⁿ顧暝； 店--nih thàn--ê kan-taⁿ留tām-po̍h-á所費買hun，chhun--ê lóng交hō͘厝--nih，gín-á ê開銷chiah koh kā老母sa。| M̄-koh sî-sè teh piàn chin kín. Hông--á beh óa 50 hòe ê sî, sui-bóng lúi-chek kui-sì-lâng ê kang-hu, chhiú-kang koh-khah iù, to piàⁿ bē kòe hiān-tāi-hòa ki-khì seng-sán ê kui-bô͘, tiàm--nih seng-lí it-ti̍t bái--khì, hām la̍p tiàm ê chhù-cho͘ to chin chia̍h-la̍t--a, choaⁿ-á kā tiàm siu--khí-lâi, hiaⁿ-tī-á mā pun ke-hóe, kok-lâng chhut-khì piàⁿ ka-tī ê ka-têng kap seng-o̍ah. | M̄-koh時勢teh變真緊。煌--á beh óa 50歲ê時，雖bóng累積kui世人ê功夫，手工koh khah iù，to拚bē過現代化機器生產ê規模，店--nih seng-lí一直bái--去，hām la̍p店ê厝租to真實力--a，choaⁿ-á kā店收--起-來，兄弟á mā pun家伙，各人出去拚ka-tī ê家庭kap生活。| Hông--á nî-hòe ū--a, ha̍k-le̍k koh kē, pòaⁿ-sì-lâng khut tī se-bí-loh tiàm, mā bô kî-thaⁿ choan-tióng, beh chhōe thâu-lō͘ si̍t-chāi ū khah oh, m̄-koh saⁿ-ê gín-á lóng iáu teh tha̍k-chheh, poaⁿ chhut-lâi bé-chhù ê tāi-khóan ap-le̍k mā hō͘ i bô thang khùiⁿ-o̍ah. | 煌--á年歲有--a，學歷koh kē，半世人khut tī se-bí-loh店，mā無其他專長，beh chhōe頭路實在有khah oh，m̄-koh 3-ê gín-á lóng iáu teh讀冊，搬出來買厝ê貸款壓力mā hō͘ i無thang khùiⁿ-o̍ah。| Lō͘-bóe in mōe-sài kā ín-khì in hòe-ūn kong-si, poaⁿ-hòe thia̍p ji̍p-khì hòe-kūi-chhia, sǹg kiāⁿ--ê, ū chò chiah ū thang niá-chîⁿ. Chit-khóan khang-khòe kang-chok khôan-kéng bô-hó, sî-kan koh tn̂g, te̍k-pia̍t sī jo̍ah--lâng ê sî, hòe-kūi-chhia--nih ē hip kah hō͘ lâng bē kham--tit. Ūi-tio̍h chhī-ke, i piàⁿ-sì chò, ūi beh ke khiām--kóa, tiong-tàu-tńg mā m̄-kam khai-chîⁿ chia̍h-pn̄g, kan-taⁿ it-ti̍t kòan whisbih, bô kúi-nî, sin-thé soah ta̍uh-ta̍uh-á hāi--khì. | Lō͘尾in妹婿kā允去in貨運公司，搬貨thia̍p入去貨櫃車，算件--ê，有做chiah有thang領錢。Chit款khang-khòe工作環境無好，時間koh長，特別是熱--人ê時，貨櫃車--nih ē hip kah hō͘人bē堪--得。為tio̍h飼家，i拚勢做，為beh ke khiām--kóa，中tàu-tńg mā m̄甘khai錢食飯，kan-taⁿ一直灌whisbih，無幾年，身體soah ta̍uh-ta̍uh-á害--去。| Kàu kah i bē kham--tit koh jím ê sî tō bē-hù--a, kiám-cha ê kiat-kó sī tio̍h-gâm. Tó tī pēⁿ-chhn̂g téng, nn̄g-lúi ba̍k-chiu n̂g-gìm-gìm, chiah bô nn̄g go̍eh-ji̍t niâ, pún-té chho͘-ióng ê hêng-thé, ná sán kúi-nā liàn--khì, beh kā chhah khí-lâi chia̍h io̍h-á, sió-khóa khap--tio̍h tō thiàⁿ kah ai chhut-siaⁿ, kòe-khì lo̍k-thian koh hó sèng-tē, chit-má mā lóng piàn chi̍t-ê lâng khì, ná tiām-tiām teh tán-thāi kái-thoat. | 到kah i bē堪--得koh忍ê時tō bē赴--a，檢查ê結果是tio̍h癌。倒tī病床頂，2-lúi目chiu黃gìm-gìm，chiah無2月日niâ，本底粗勇ê形體，ná sán kúi-nā liàn--去，beh kā chhah起來食藥á，sió-khóa khap--tio̍h tō疼kah哀出聲，過去樂天koh好性地，chit-má mā lóng變1-ê人去，ná tiām-tiām teh等待解脫。| Hông--á kap lâng tàu-tīn, chóng--sī chiâⁿ hó-lé, siáⁿ-lâng liáu-kái i chit-sì-lâng sim-koaⁿ-té ê ut-chut? Siàu-liân-sî ūi-tio̍h pē-bú kap sió-tī, tàu taⁿ chhù--nih ê keng-chè, hi-seng ka-tī ê chiân-tô͘, liáu-āu koh ūi-tio̍h sī-sè, tio̍h piàⁿ-sì thàn-chîⁿ chhī i ka-tī ê ke. | 煌--á kap人tàu陣，總--是chiâⁿ好禮，siáⁿ人了解i chit世人心肝底ê ut-chut？ 少年時為tio̍h pē母kap小弟，tàu擔厝--nih ê經濟，犧牲ka-tī ê前途，了後koh為tio̍h sī細，tio̍h拚勢thàn錢飼i ka-tī ê家。| M̄-koh in bó͘-kiáⁿ soah lóng khòaⁿ i bô, in bó͘ hiâm i han-hān thàn-chîⁿ, hiâm i bô chhut-thoat, in hāu-seⁿ hiâm i ha̍k-le̍k kē, hiâm i bô hō͘ in khah hó ê seng-o̍ah. Chi̍t-pái, in kiáⁿ A-tiong chhōa tông-o̍h tńg-chhù, i tú hā-pan tńg--lâi, the tī phòng-í hioh-khun, tông-o̍h cháu liáu-āu, A-tiong soah kā tōa-siaⁿ, poaⁿ kui-kang hòe kui sin-khu chhàu-kōaⁿ-sng, koh thǹg-pak-theh, hō͘ i chin bô bīn-chú...... | M̄-koh in bó͘-kiáⁿ soah lóng看i無，in bó͘嫌i han-hān thàn-chîⁿ，嫌i無出脫，in hāu-seⁿ嫌i學歷kē，嫌i無hō͘ in khah好ê生活。1 pái，in kiáⁿ A忠chhōa同學tńg厝，i tú下班tńg--來，the tī phòng椅hioh-khun，同學走了後，A忠soah kā大聲，搬kui工貨kui身軀臭kōaⁿ酸，koh thǹg腹theh，hō͘ i真無面子…| Phah-piàⁿ chi̍t-sì-lâng, siáⁿ-mih to iáu-bōe hiáng-siū--tio̍h, mā siáⁿ-mih to m̄-kam hiáng-siū, liân chia̍h-pn̄g-chîⁿ to beh séng--lo̍h-lâi, soah tiāⁿ-tiāⁿ thau-thau tńg-khì seh 1~2 chheng-á hō͘ pē-bú, kiat-kó, tit--tio̍h-ê nah ē sī ut-chut koh bô hō͘ sī-sè chun-tiōng ê ūn-miā? | Phah拚1世人，siáⁿ-mih to iáu-bōe享受--tio̍h，mā siáⁿ-mih to m̄甘享受，連食飯錢to beh省--落-來，soah tiāⁿ-tiāⁿ偷偷tńg去seh 1~2千á hō͘ pē母，結果，得--tio̍h-ê nah ē是ut-chut koh無hō͘ sī細尊重ê運命？| Hông--á tī pēⁿ-īⁿ tó bô pòaⁿ-tang tō kòe-sin--a. Hit-chūn, A-tiong kūi tī lêng-tn̂g kā in lāu-pē chhàm-hóe, hiō-hóe ka-tī kòe-khì tùi lāu-pē bô liōng-kái ê thāi-tō͘, m̄-koh lóng bē-hù--a, koh khah án-chóaⁿ chhàm-hóe, mā ōaⁿ bē tio̍h Hông--á chi̍t-sì-lâng tī chit-ê thé-chè hā ut-chut sim-sng ê sèⁿ-miā. | 煌--á tī病院倒無半冬tō過身--a。Hit-chūn，A忠跪tī靈堂kā in老pē懺悔，後悔ka-tī過去對老pē無諒解ê態度，m̄-koh lóng bē赴--a，koh khah án-chóaⁿ懺悔，mā換bē tio̍h煌--á 1世人tī chit-ê體制下ut-chut心酸ê性命。| (TGB Thong-sìn tē 68 kî, 2005 nî 5 go̍eh) | (TGB通訊第68期，2005年5月) |
| | | | | | | | | | | | | |